INKUNABUŁ 1491 r. – ILUMINOWANY ZŁOTEM – GOTYCKIE ARCYDZIEŁO

Obiekt klasy muzealnej.

Dzieło Sztuki Książki doby gotyku, powstałe na rok przed odkryciem Ameryki.

Wydany w norymberskiej drukarni Antona Kobergera roku pańskiego 1491, ponad 500-stronicowy (272 karty), iluminowany złotem inkunabuł w formacie folio, zachowany w oryginalnej, gotyckiej oprawie ze wspaniałymi metalowymi okuciami.

Wydarzenie antykwaryczne – jeden z najpiękniej zachowanych egzemplarzy tego wydania na świecie, pochodzący ze słynnej, częściowo rozproszonej biblioteki klasztornej Opactwa Benedyktynów w Melk.

Od chwili powstania – egzemplarz wyjątkowy. Unikalny, z uwagi na jednoczesne połączenie wielu cech :

(I.)  EGZEMPLARZ NA ZAMÓWIENIE :

(1) Prima stampa – jedna z pierwszych odbitek wykonanych ze szpalt drukarskich wydania, o czym świadczy niespotykanie mocny druk, przebijający na drugie strony kart, pomimo grubego papieru czerpanego wysokiej klasy.

(2)  Iluminacja czystym złotem, będąca najrzadszą i najdroższą formą iluminacji kart, stosowaną wyłącznie do zdobienia kart ksiąg przeznaczonych dla najwyższych notabli. Złoto użyte do iluminacji wielkiego inicjału w tym egzemplarzu, jest jeszcze dodatkowo precyzyjnie zdobione tzw. puncowaniem, co nadaje całości niezwykły efekt optyczny.

(3)  Wielokolorowa iluminacja wielkiego inicjału, stosowana bardzo rzadko, wyłącznie do najdroższych iluminacji na zamówienie.

(4)  W tekście tysiące ręcznie malowanych, różnej wielkości inicjałów w kolorze czerwonym i niebieskim (kobaltowym)

(5)  Oprawa na indywidualne zamówienie – rozciągnięta na grubej desce skóra, jest wyjątkowo bogato zdobiona tłoczeniami (efektowny gotycki ornament floralny, geometryczny oraz zoomorficzny). Całość oprawy wieńczą wspaniałe, pokryte piękną oryginalną patyną, masywne i bogato zdobione repusowaniem metalowe okucia narożników, pola centralnego oraz obu klamer spinających.

Tak bogata iluminacja i oprawa, zająć musiała miesiące żmudnej pracy skryptorium.

(II.)  NIEZWYKŁA PROWENIENCJA

Nie wiemy niestety kto był pierwszym właścicielem, na którego zamówienie wykonana została iluminacja i oprawa, ani jakie były losy tego egzemplarza w XVI wieku.

Znamy natomiast jego historię począwszy od wieku XVII aż do dnia dzisiejszego, co jest ewenementem, jeżeli chodzi o długość udokumentowanej ekslibrisami proweniencji.

Proweniencja tego egzemplarza oraz znakomite biblioteki w których przebywał przez stulecia, tłumaczą jego niespotykany stan zachowania i kompletność.

(III.)  KOMPLETNOŚĆ I STAN ZACHOWANIA

(1)  Inkunabuł jest całkowicie kompletny (zawiera 272 karty).

(2)  Pomimo upływu prawie 530 lat, papier jest zdrowy, sztywny i praktycznie nie pożółknięty.

(3)  Wszystkie iluminacje (w tym iluminacja złotem) zachowane są w stanie gabinetowym.

(4)  Oprawa oryginalna – z epoki, z metalowymi okuciami oraz pierwotnymi, skórzano-metalowymi, w pełni funkcjonalnymi klamrami spinającymi, których zachowanie się w gotyckich oprawach jest ekstremalną rzadkością (regułą jest ich brak lub zachowanie w formie szczątkowej).

Niezwykła pozycja antykwaryczna, godna polecenia do najlepszych kolekcji.

XV-wieczna, gotycka, prestiżowa ozdoba każdej biblioteki.